اطلاعیه

اگر رویدادی وجود دارد که می‌خواهید بقیه هم از آن با خبر شوند، اطلاعات رویداد را (عکس و توضیحات مناسب)
به ایمیل info[at]ebultan.com ارسال نمایید تا به صورت رایگان و با نام خودتان در بولتن درج گردد.

انتخاب سردبیرتئاتر

نگاهی به دو‌ نمایشنامه اوزه یر حاجی بیگف به قلم محمد رمضانی

بررسی قمار در دو نمایشنامه‌ی اوزه یر حاجی بیگف

صد و هفت سال می گذرد از روزی که اوزه یر حاجی بیگف نمایش ار آرواد را به صحنه برد. و صد و چهار سال از روزی که نمایش کمدی او اولماسین بو اولسون (معروف به مشهدی عباد) به صحنه رفت. این هر دو نمایش طنز، عناصر مشترکی دارند که نشان می دهد حساسیت اوزه یر حاجی بیگف به عنوان هنرمندی آگاه و اصلاحگر را برانگیخته بوده.
هر دو نمایش با قمار شروع می شوند.
در نمایش او اولماسین بو اولسون، پدری که در قمار باخته است، برای ادای قرض خود راضی می شود در قبال دریافت پول دختر جوان خود را به عقد پیرمردی، که حتی از پدر دختر نیز سالخورده تر است، در بیاورد. در ار آرواد با شوهری قمارباز روبرو هستیم که به جهت ترس از همسر مجبور می شود پول بادآورده ی قمار را به او تقدیم کند. همین امر موجب می شود به فکر طلاقی حیله گرانه بیفتد تا بعد از جدایی از همسر با آسایش به زندگی دلخواه خود بپردازد.
در هر دو نمایش اوزه یر حاجی بیگف با درایتی هنرمندانه خاطرنشان می سازد همواره زنان هستند که قربانی اعتیاد مردان به قماربازی می شوند.
این هر دو نمایش در ژانر کمدی نوشته شده اند و طبیعی است پایان خوش داشته باشند، زنان قربانی در هر دو نمایش در انتها پیروز میدان و مردان قمارباز و طمع کار بازنده ی آن هستند، اما همه می دانیم که عرصه ی نمایش جهان کمدی نیست و چه ظلم ها بر زنان رفته است در اثر این قمارها و دیگر عادات غلط اجتماعی.
در هر دو نمایش اوزه یر حاجی بیگف علاوه بر شروع داستان که با قمار است، در لحظاتی دیگر نیز به یادآوری مضمون اصلی نمایش می پردازد، تا نگاه مستقیم یا غیرمستقیم تماشاگر را به آن جلب کند. در نمایش او اولماسین بو اولسون، انتخاب اسم نمایش یادآور شیوه ی قمار است که یک انتخاب بین این یا آن می تواند موجب تغییر سرنوشت افراد شود. در نمایش ار آرواد نیز در صحنه ی عروسی صحنه ی قماربازی مهمانها را داریم که جهت یادآوری مضمون اصلی نمایش به کار رفته است، و همچنین نشان می دهد، هر کدام از حاضرین در مجلس می توانند به شخصیت دیگری برای بازی یا نمایشی دیگر تبدیل شوند.
در هر دو نمایش می توان به ده ها اشاره ی هنرمندانه ی اوزه یر حاجی بیگف از سنت های غلط اجتماعی تکیه کرد، ولی مجال اندک یادداشتی چنین شاید ظرفیت لازم برای صحبت در باره ی آنها را ندهد. در خاتمه ضمن تشکر از انجمن نمایش شهر تبریز، و مسئولین محترم ارشاد اسلامی و نیز رایزن فرهنگی ایران در جمهوری آذربایجان که امکان حضور و اجرای نمایش ار آرواد در تبریز را فراهم ساختند، از دوستان دعوت می کنم فرصت برای تماشای این نمایش زیبا با مضمون انتقادی ـ اجتماعی را از دست ندهند.

 

محمد رمضانی / دی‌ماه نود و پنج

پاسخ دهید

آیاز آذری
خواننده کلاسیک، مدیراجرایی، علاقه‌مند کسب‌وکارهای نو و موسس ebilit.com و ebultan.com