استاد شهریار فرزند آقاسید اسماعیل موسوی معروف به حاج میرآقا خشکنابی در شهریور ۱۲۸۶ شمسی در بازارچه میرزا نصرالله تبریز چشم به جهان گشود. در سالهایی که تبریز آبستن حوادث خونین وقایع مشروطیت بود پدرش او را به روستای قیش قورشاق و خشکناب منتقل نمود. دوران کودکی شاعر در آغوش طبیعت و روستا سپری شد. منظومه حیدربابا مولود آن خاطرات است. در شش سالگی شهریار به تبریز بازگشت و نزد پدر شروع به فراگیری مقدمات ادبیات عرب نمود. سپس جهت تحصیل به شیوه نوین آموزشی اصول جدید به مدرسه متحده وارد شد و در این مدرسه به آموختن زبان فرانسه و علوم دینی و فراگیری خوشنویسی پرداخت.
کتابت قرآن مجید ثمره همین تجربه خوشنویسی است. در سیزده سالگی اشعار شهریار با تخلص بهجت در مجله ادب به چاپ رسید. سپس به تهران سفر کرد و با کمک لقمان الملک جراح در مدرسه دارالفنون به تحصیل پرداخت. شهریار در تهران تخلص بهجت را نپسندید و تخلص شهریار را پس از دو رکعت نماز و تفال از حافظ برگرفت.
شهریار از بدو ورود به تهران با استاد ابوالحسن صبا آشنا شد و نواختن سه تار و مشق ردیف های سازهای موسیقی ایرانی را از او فرا گرفت. او همزمان با تحصیل در دارالفنون به ادامه تحصیلات علوم دینی پرداخت و در سال ۱۳۰۳ شمسی وارد مدرسه طب شد. از این پس زندگی شورانگیز و پرفراز و نشیب او آغاز شد. با فوت پدر و بازگشت مجدد وی به تهران در سال ۱۳۱۴ آوازه شهرت او از مرزها فراتر رفت. شهریار شعر فارسی و آذری را با مهارت تمام می سرایید. در سال های ۱۳۳۰ یا ۱۳۲۹ اثر جاودانه خود حیدربابایه سلام را خلق و برای همیشه به یادگار گذاشت. در مرداد ۱۳۳۲ با یکی از منسوبین خود ازدواج کرد. حاصل این ازدواج سه فرزند است.
استاد شهریار پس از یک دوره بیماری در ۲۷ شهریور ۱۳۶۷ دار فانی را وداع گفت و در مقبره الشعرای تبریز به خاک سپرده شد. بزرگ ترین اثر استاد شهریار کلیات ارزشمند دیوان اشعار وی به زبان پارسی و بخشی از آن به زبان آذری است که معروف ترین آن ها کتاب «حیدربابایه سلام» است.
خانه یا موزه استاد شهریار در یکی از محلههای قدیمی شهر تبریز، محله مقصودیه، و در خیابان ارتش جنوبی واقع است. ساختمان فعلی موزه سومین منزلگاه استاد شهریار، شاعر معاصر ایران بوده که در سال ۱۳۴۷توسط ایشان خریداری شده و در بیست سال پایانی عمر استاد میزبان و محل تراوشات ذهنی ایشان بوده است. قدمت ساخت این خانه به سالهای دهه ۱۳۳۰ باز میگردد و دارای زیربنایی در حدود ۲۵۰ مترمربع و مساحتی بالغ بر ۲۴۱ و شامل دو طبقه –فوقانی و زیرزمین- با مصالح جدید است. خانه استاد شهریار در سال ۱۳۸۶توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با شماره ۲۲۷۲۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در سال ۱۳۶۷، پس از درگذشت استاد منزل مسکونی وی از سوی شهرداری تبریز خریداری شده و با تواقف خانواده استاد و همکاری آنها در اهدای وسایل وی به موزه ادبی استاد شهریار تبدیل شد. این موزه از آن دوران تا به امروز زیر نظر این نهاد اداره میشود. همچنین پس از افتتاح موزه در سال ۱۳۷۰، طی فراخوانی از مردم دعوت شد تا اسنادی را که از این شاعر گرانقدر در اختیار دارند، در اختیار موزه قرار دهند و در نتیجه این اقدام، مردم کلیه اسناد و مدارک مربوط را به موزه سپردند و حتی بسیاری از شاعران آذربایجان وسایلی با ارزش مانند کمانچهای از کشور آذربایجان، بشقاب قدیمی شاعر زنجانی و … را به موزه اهدا کردند.
در مجموع، بیش از ۵۰۰ قطعه از آثار لوازم شخصی استاد شهریار مانند کتابها، کیف، عصا، آثار چاپ شده، دفترها و اوراق دستنویس آثار وی، نسخه قرآنی که توسط ایشان با خط نسخ نوشته شده، لوازم تحریر، وسایل شخصی و لوازم زندگی، آلبومهای عکس و انواع یادبودها و هدایای داخلی و خارجی این شاعر اندیشمند و فرزانه در معرض نمایش عموم قرار داده شده است. در قسمت زیرزمین موزه نیز عکسهای استاد از دوران زندگی مختلف وی، واحد سمعی-بصری و قسمتی برای استراحت میهمانان و بازدیدکنندگان موزه قرار دارد. همچنین سه تار معروف استاد نیز برای نمایش عموم قرار داده شده است.
موزه ادبی استاد شهریار واقع در خیابان مقصودیه، پشت دانشکده معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز واقع شده و همه روزه از ساعت ۸:۳۰ صبح پذیرای علاقمندان و گردشگران است.