موزه مشروطه تبریز خانه ای ازجنس مقاومت ومردانگی
وقتی وارد محله قدیمی راسته کوچه میشویم موزه مشروطه در اوایل خیابان نظر همگان را بخود جلب مینماید .این خانه که در اوج انقلاب مشروطه محل تصمیم گیری های سرنوشت ساز سران مشروطه بوده است. مالک نخستین آن ”حاج مهدی کوزه کنانی ” از شیفتگان حریت و آزادی و فعالان مشروطه در تبریز بود.او بازرگان و آزادی خواه بود برای همین برای کمک به آزادیخواهی ، مشروطه خواهان را پشتیبانی مالی میکرد. داستان تاریخی این خانه از زمانی شروع میشود که محمدعلی شاه مجلس را به توپ بست با این کار بزرگان مشروطه که مسیر مشروطیت را در خطر دیدند به این خانه آمدند تا بدنبال راه چاره باشند.این خانه بعد از به توپ بستن مجلس در سال۱۲۸۷هجری شمسی مرکز تجمع جمعی از برجسته ترین چهره های مشروطه در آذربایجان بوده و در جنگ های ۱۱ماهه تبریز علیه نیروهای دولتی ستاد فرماندهی و محل تشکیل جلسات مجاهدین مشروطه بشمار میرفت.این بنا با۱۳۰۰مترمربع مساحت، در دوطبقه حاصل ذوق هنرمندانه معمارتبریزی بنام حاج ولی معمار است که سالها در روسیه ساکن بود و ساخت آن به سال ۱۲۴۷هجری شمسی برمیگردد.درآن زمان این خانه با معماری جذابی ازسنگ، آجر و خشت ساخته شده است. شاید بتوان آذربایجان شرقی را بدلیل داشتن موزه های متعدد تاریخی، فرهنگی، طبیعی و بسیاری از موزه های دولتی و خصوصی کوچک و بزرگ”مجموعه ای بی نظیروبی بدیل”ازموزه ها نام برد.
این خانه حدود ۱۵۰سال قبل ساخته شده و بوی تاریخ و مشروطه میدهد.در کنار آثار تاریخی، معماری قاجاری خانه جذابیت آنرا دوچندان کرده است.خانه های تاریخی شهر تبریز بدلیل موقعیت ممتاز این شهر در دوران حکومت قاجار از نظر شما رو شاید ثبت وقایع تاریخی در کشور بینظیر است
این خانه محل رفت و آمدهای شخصیت های مهمی چون: باقرخان وستارخان بوده است.از مهم ترین آثار تاریخی این موزه می توان به سلاح کمری ستارخان،فرش مشروطه،وسایل شخصی سران مشروطه و دیگر مدارک مرتبط با انقلاب مشروطه اشاره نمود.
خانه ویژگی های معماری منحصر بفردی دارد که آن را از دیگرخانه ها متمایزمیکند.
از ویژگی های منحصر بفرد خانه(موزه)مشروطه می توان درنمای بیرونی به پنجره های ارس،درب های منب کاری شده،غلام گردش،کلاه فرنگی ونورگیراشاره کرد.نورگیرها،ستون هایی با تزئینات گچبری،ساختمان کلاه فرنگی و پنجره هایی باشیشه های رنگی از ویژگی های معماری قاجاری است که دراین ساختمان بخوبی بکاررفته است.در خانه مشروطه تبریز موزه ی تندیس هایی ازشخصیت ها و مجاهدین صدر مشروطیت همچون ستارخان،باقرخان،میرزامهدی کوزه کنانی،حسن خان باغبان، علی مسیو، شهید ثقه الاسلام،جهانگیر خان صوراسرافیل،میرزا ابراهیم آقا صبا،میرزا اسماعیل نوبری و…به نمایش گذاشته شده اند و عکس هایی از مظفرالدین شاه،محمدعلی شاه و دسته های مخالف مشروطه،دستگاه چاپ ژلاتینی (پلی کپی دستی)جهت تکثیرشب نامه های دوره مشروطه،تصویر اسنادتاریخی مربوط به انقلاب مشروطیت و فرمان مشروطیت رانیز می توان درهمین خانه دید. داخل این خانه حیاط زیبایی بچشم میخورد که حوض،گل کاری ها وچمن کاری ها به آن طراوت بخشیده است.
نورگیر سرسرا برروی چهارستون بلند با سرستون های گچبری استوار شده،داخل آن با آیینه و شیشه های رنگی به طرز جالب توجهی زینت یافته است.
درطبقه دوم یک سالن بزرگ(طنبی)به ابعاد۶×۹مترو۶ اتاق درسرسرا وجود دارد.جالب ترین و زیباترین قسمت بنا،سرسرا و اتاق مشرف به حیاط درطبقه دوم میباشد که درآن در و پنجره های مشبک با شیشه الوان بکار رفته است.اتاق های جانبی (گوشوار) دارای سقفی چوبی باتزئینات برجسته هشت ضلعی است و درهای چوبی با طرح های برجسته اسلیمی و گل وبرگ زینت داده شده است.
این خانه که درسال ۱۳۶۷به مالکیت سازمان میراث فرهنگی درآمد از آثار ملی ایران بشمارمیرود و در سال ۱۳۵۴به ثبت ملی رسیده است.خانه مشروطه دسترسی راحتی دارد وازآنجایی که درنزدیکی بازار سرپوشیده تبریز است میتوان بعد از بازدید موزه به بازارتاریخی تبریزهم سرزد.
آدرس موزه مشروطه:تبریز_خیابان شهیدمطهری_روبروی مسجد جامع_خانه مشروطه.
واماساعات بازدیداین مکان تاریخی
زمان وساعات بازدیداین موزه:هرروزحتی پنجشنبه هاوجمعه ها.ازساعت ۹صبح تا۵/۳۰عصر.
هزینه بلیط برای بازدیدکنندگان ایرانی ۲۵۰۰تومان وبرای توریست ها۱۵۰۰۰تومان می باشد.
شماره تماس:۰۴۱۳۵۲۳۷۹۵۲
متن از م.جبارپور
عکس از حامد قربانی
نشر از بولتن فرهنگی هنری تبریز
){kind=link}